Friday, January 11, 2019

Sirta Noloshu waa Fahamka Nolosha (Qaybtii 18-aad)



Waxa kale, oo la fillan jiray dacaayaddo badan iyo falsafaddo si fudud loo faafiyo,  waxaana muhiim ah, in la isku dayo dhamaan in la  tixgalliyo illaha macluumaadkaas lagu baahinaayo qoraalladooda ama codka muuqaal baahiyayaasha, isla markaana, si toos ah loola socdaa been-abuurka iyo fikraddaha qalafsan ee qulqulayaa aanay si dabacsan u soo dhex-gali karin Salaadaha,  waxaana laga yaabaa iyagoo sida daadadka u qulqulaaya lagu baahiyo mareegaha ama baraha bulshadu ka wada-xidhiidhaan ee Internetka.
Dadku waxay ku sugan yihiin wakhtigan xaadirka ah:-  Waxa lagu tilmaamaa dadka isticmaala Maan-dooriyaha iyo dawooyinka aan wanaagsanaynina ay ku keeni doonaan xanuunka dhimirka, kuwaasoo,  dhamaantood laga sameeyey walxo macmal ah oo saameyn ku keeni doona  heerka xaaladda  miyir-tiraha qofka, waxaanu saameyn ku yeelan doonaan isbedelka jiritaanka nolosha.

Dhinaca horumarka dhaqaalaha: in kor u kaci doono wax-qabadka qorshayaal badan, lagana gaadhi doono guullo waaweyn, ka dib, marka ay dhexdhexaad noqoto koboca qiyamka ruuxiga ahi iyo isku xidhka hawlaha dhiiri gelinta dib-u-hagaajinta hiigsiga ujeedooyinka  nolosha ee ku wajahan hawlaha cibaadaysiga iyo firfircooni ruuxiga ah.

Wuxuuna jecel yahay:- Cadaaladda, deganaanshaha, awood yeelashada, dagaalka, hubka, isticmaalida ugaadhsiga, guusha oo adkaata iyo in xuquuqda xeerarka awoodoodu aadka u sareyso in la hello,
Wuxuu neceb yahay:-  Awooddaha dibada kaga yimaada, dowladdaha arimaha dibadda, difaaco oo yaraada, dhabqinta dajinta xasiloonida, sababaha macquulka ah ee aadka u sareeya, u adkeysashada, Fulaynimada, madaxbanaanida, waxa dadka kale ay u baahan yihiin, burjigani wuxuu leeyahay awood wax kasta oo fiican uu ku nici karo.
Dhinaca shaqada waxa loo nisbeeyaa: in uu ku shaqeyndoono si qarsoodiya  oo uu kaga war-qabo had iyo jeer xasadka iyo xafiiltanka, kaas oo wiiqi kara guusha.

Sannadkan waxa uu u wanaagsan yahay in wax laga qabto arimaha ganacsiga, shaqooyinka, gardaradda, iska hor imaadka, iskaashiga, illaalinta amniga, Hamada, dhiiranaanta, beeraha, geesinimada iyo kalgacalka.

Waxa dhici jiray shido badan, dagaalo badan, dabaylo badan, dhimasho badan, shisheeyaha oo soo bata, Cadceeda oo kululaata, madax-wareer soo bata, diraa-diraalaha oo bata, socdaalka oo bata, uurayda oo daasha, gaajo iyo cuduro badan.

Waxa kale oo ay xeel-dheerayaashii hore ku sheegi jireen, sannad aad loogu aayo oo nimco iyo barako badan, oo u fiican shaqaalaha, ganacsatada, waxa kale oo uu leeyahay wajiyo badan oo khuseeya, dhinaca Xaaladdaha ku lug leh qaraabada, dhaqaalaha iyo dareenka fahamka  degdega ah, kaasoo udub-dhexaad u ah xallinta khilaafaadka, go’aan qaadashada iyo baadhitaanada.

Marka la qaato Kalsoonida go’aamadaasi  waa in la isticmaalaa taxadir badan,  waxaana  la dareemi doonaa wax-yaabo  badan oo dabiiciya,  marka la eegaayo tabashooyinka dareenka leh ee aan u muuqan karin sida fudud,  kuwaas waxba lagama qaban karo, mana’lihin wixii lagu xakameyn la’haa  heerarka isku-dhacyada qalafsan, balse, waxaynu jelaan lahayn in aynu haysano wixii lagu xakameyn lahaa.
Hadafkiisuna:- Waa xilligii la sameyn lahaa dib u eegis wixii khaldamay, lana hagaajin lahaa ficilada, six al loogu hello xallinta muranadii jiray, wakhtigan, waxay qayb ka tahay billowga la qabsiga caadeysiga, furniinka, walaaca, dhaleeceynta aan loo baahnayn, caadooyinka xun-xun, go'aan qaadashada, ka hortagida dareenka kicinta leh, saameynta waxyaabaha aan la rabin, xaaladdaha aan loo baahnayn,  ka fikirka dariiqooyinkii gaboobay oo la sameeyo iyo daaweynta.
Waana xilli ku wanaagsan isdhexgalka, lagana baxo xaaladdaha ku imanaya hab-nololeedka iyo wadanoolaanshaha, caadeysiga, sii xoogeysiga xidhiidhka midhaha beeraha,  waa xiili wax kastaaba ay sababaan cadaadis, lagamana yaabo inay sii daba dheeraadaan, waa xilli ku wanaagsan xiiritaanka timaha, qiimeynta qofeed, dhex-dhexaadinta.
Hiigsigiisuna: Waa in billowga shaqooyinka laga saaraa caqabaaha hortaagan, waana in Alle (SW) loogu mahad-naqo sidii lagu gaadhay hadafkaas la xidhiidhay, koritaanka dhirta ka baxday beeraha iyo midhihii ka soo go’ay saracii la beeray.
Waxa kale oo la filan jiray sannadka Qorax madoobaad, waxaana la odhan jiray waxa laga yaabaa inay saameyn taban ku yeelan doonto kala badh dowladaha, waxaana laga arki doonaa  bariga Aasiya iyo koonfurta Alaska, waxa sidoo kale, la filan jiray dayax madoobaad dhici doona laba jeer, oo laga arki doono wadamada Yurub, Aasiya,  Afrika, Waqooyiga, Koonfurta Ameerika, waxaana la odhan jiray, waxa iman doonta guul-weyn, marka si  daacadnimo ah shaqsi kasta loogu kalsoonaado in uu u sixi karo waxa khaldan oo ay ka hor tagi karto wixii dhici lahaa, waxaana suuro gal ah in dayactir iyo dib u cusboonaysiin lagu sameyn doono iskuuladda sare, ka dib,  waxaana muhiim ah in tamartaas si daacadnimo ah oo heerkeedu aad u sareeyo loogaga faa’ideysto, haddii tamartaas la sahashado waxay isku badeli doonaan in hawl-qabadkaasi iyo fikraddaha maskaxahaas ay isku dhacaan.
Fikirka wanaagsan iyo fikirka qaloocan waxay noqon doonaan kuwo awood badan leh oo ka imanaya saameynta nashaadka leh….. La soco………….
Qalinkii/ Maxamed Faarax Qoti



No comments:

Post a Comment

Mahadsanid