Caaqilladii hore waxay ahaan jireen kuwo yaqaanay garta ay ka garnaqayaan nooca ay tahay iyo waxa ay ku dhamaanayso, haddii ay muslax tahay iyo haddii gar-cadaawe tahayba, waxaase jiray oo la odhan jiray Samatalis (Nin daacad ah) iyo Hadimo-talis (Nin aan daacad ahayn), taasoo ahayd laba calaamadood ee lagu kala sooci jiray ragga had iyo goor garaha galli jiray.
Qofkuna waxa uu yaqaanay sida uu ku gar helayo iyo inay gari meesha ugu jirto iyo inkale, waxa dhici jirtay in la kala gar-helo, iyadoo ay gartu noqon jirtay gar-caddaaladeed iyo gar-eexo, haddii qofka uu gardiid noqdo'na dhaqanka iyo xeerka ceebbay ku ahaan jirtay, haddii laga gar helo'na garawshiinyo ayuu ka bixin jiray, haddii kalese waxa ay ku noqon jirtay inuu qaato gun-nimo, laakiin ninku wuu gar-qaadan jiray, taasina waxay qeyb ka ahayd hiddosamida dhaqanka iyo gobanimada dadka reer Somaliland uu lahaan jiray.
Caqli yare, garaad laawe Caaqil Cali Aw-muuse oo dhawaan isku caleemo saaray in uu yahay Caaqilka jufo ka mid ah Beesha Adaraxmaan Sacad, dhaqan xumada uu ku soo kordhiyey caaqilnimadii waxa ka mid ah, marka labad reer ama laba qof oo arrini dhexmarto halkii si wanaagsan gartooda uu ugu gar-qaadi lahaa in gartoodii la mashruuceeyo oo ay waqti dheer qaadato ama cidiba kala saari waydo oo ay isku sii murgaan oo timaha la isugu sooho ama marka ay arkaan in la isku dilayo ay iyagu iskood isaga kala dareeraan.
Waxa dhacday inay laba nin dagaalameen, ka dibna waxay goor barqo ah ay iskula tageen caaqil Cali Aw-muuse, dabadeedna, muducigii baa yidhi, ninkan wuu i aflagaadeeyey, nabarkaasna wuu igu dhuftay, muddaacigiina, waxa uu yidhi, ninkan waanu dagaalanay laakiinse, nabarkaa kumaan dhufan.
Ninkii Caaqilka sheeganayey ee garta qaadayey ayaa yidhi, maan fahmin ee hadda soo billaaba aan arkee siday wax u dhaceene.... La soco......
Mxamed Faarax Qoti