Saxaafaddu Waa Suun, Suunkuna Haddii uu kaa Waasho….!

Marka aan ka dhageysto  ama aan akhriyo wararka xanafta leh ee aan xaqiiqda ku fadhiyin ee ay ka baahinayso  idaacadda BBC’du dalka  Jamhuuriyadda Somaliland,  waxaan xusuustaa  wariyihii caanka ahaa Norman Kingsley Mailer odhaahdiisii ahayd , -  (If a person is not talented enough to be a novelist, not smart enough to be a lawyer, and his hands are too shaky to perform operations, he becomes a journalist),   taasoo macno ahaan noqonaysa  “ Haddii aanu qofku lahayn hibo hal-abuur oo ku filan kuna curiyo sheekooyinka buuggaagta akhriska, ma’laha caqli badan oo uu ku noqdo garsoore, sababtoo ah, gacantiisa ayaa aad u gar-gariirta marka uu fulinaayo hawlaha shaqo, waxaanu noqdaa wariye.”

Haddaba, xirfadda warbaahinta, waxa lagu tilmaamaa in ay war-fidiyeenadu yihiin wariyayaal, laakiinse, wariyayaashu aanay ahayn  war-fidiyeeno, sababtoo ah, war-fidiyeenadu waxa ay leeyihiin kaalin gaar u ah oo ay ku ururiyaan xaqiiqooyinka  illo-wareeda kala duwan ee ay ka hellaan war-bixinahaas oo cadaan ah,  cidii qortay dhacdada sheekooyinka ama  xigashada war-baahineed, sida,  wargeysyadda, war-baahinta muuqaal-araga, idaacada,  ama mareegaha wararka ee barta xuubka caarada ee loo yaqaano “ inter-net-ka”.

Wariyuhu waa  qof kasta oo qayb ka ah geedi socodka tifaftirka ururinta iyo wararka ay faafiyaan, war-fidiyeenada,  tifatirayaasha, soo saarayaasha, sawir qaadayaasha, muuqaal duubayaasha iyo wararka qorayaasha, laakiinse,  waxa ay maanta noqdeen  war-fidiyeeno  baahiya wararka, idaacaddaha, mareegaha muuqaal arraga, wargeysyadda, mareegaha wararka ee barta shabakada xuubka caarada ee loo yaqaano, “Internet-ka”.

Marka laga yimaado wararka ay baahiyaan kuwa cadowga ku ah jiritaanka dalkeena, haddana,  waxa aad arkaysaa wararka ay baahiyaan warbaahinta dalka gudihiisa ka soo baxa oo siyaabo kala duwan ku tilmaamaya  siyaasadda dalka Jamhuuriyadda Somaliland  ay arrintaasaasi saameyn taban ku yeelan doonto siyaasadda dalka, haddii aan la isticmaalin xeeladda lagu xakameynaayo khatarta ka soo socota ee sida cawska xididkiisu inoogu muuqdo, inoogu muuqata ee haddana la iska indho-tiraayo maqalka dhacdooyinka ay baahiyaan war-baahiyayaasha qabyaaladaysan, kuwaasoo , mararka qaarkoodna u soo gudbiya hebel dhintay oo aanay dadku garanaynin inuu noolaa.

Guntii iyo gaba-gabadii waxaan odhan lahaa saxaafadu waa suun, suunkuna haddii uu kaa waasho, cawradaada ayaa banaanka u soo baxaysa oo lawada arkayaa, isla-markaana, waxa ka faa’ideysanaaya dhamaan cadowgii kugu xeersanaa oo dhan, markaas waxaan leeyahay inta aynu ku jihaysanahay gudaheena, waxa ka qiimo badan inagoo ku foognaada  cadowgaaga neceb jiritaankaaga.

Qoraa/ Maxamed Faarax Qoti